Πως πρέπει να διορθώσουμε την κακή χρήση των μέσων που μας έδωσε ο Θεός για την σωτηρία μας - Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Γ. Πως πρέπει να διορθώσουμε την κακή χρήση των μέσων που μας έδωσε ο Θεός για την σωτηρία μας - Μελέτη Γ' (3)

Σκέψου, ότι πρέπει να διορθώσης την κακή χρήσι, που έκανες στα μέσα και στα όργανα, πού σου έδωσε ο Θεός για την σωτηρία σου και η διόρθωσις αυτή μπορεί να γίνη, όταν μεταχειρίζεσαι τα μέσα αυτά για τον σκοπό σου και να μη τα μεταχειρίζεσαι για τα μέσα τα ίδια. δηλαδή δεν πρέπει να αγαπάς τα μέσα αυτά καθ' εαυτά, παρά μόνον, όταν σε οδηγούν στον ποθούμενο σκοπό. Γι' αυτό, λοιπόν, μοίρασε όλα τα αγαθά, που σου χάρισε ο Θεός σε τρεις τάξεις:

 σε εκείνα που ωφελούν πάντοτε στο να επιτύχης τον σκοπό σου (όπως είναι τα χαρίσματα του αγίου Πνεύματος, τα θεία μυστήρια, οι αρετές, και μάλιστα τα έργα της ελεημοσύνης). Αυτά, λέω, πρέπει να τα χρησιμοποιής με μεγάλη φροντίδα, διότι είναι τόσο άξια και τόσο απαραίτητα, για να επιτύχης τον σκοπό της σωτηρίας σου, ώστε, αν ήταν δυνατόν, ένας που έχει κολασθή, θα προτιμούσε να υποφέρη όλα τα βασανιστήρια της κόλασης για χιλιάδες χρόνια, μόνο και μόνο για να απολαύση ένα από τα μέσα αυτά, για τα οποία εσύ τώρα αδιαφορείς,

 σε εκείνα τα μέσα, που πάντοτε βλάπτουν τον σκοπό της σωτηρίας σου, διότι είναι απαγορευμένα από τον νόμο του Θεού και διότι είναι πάντοτε ενωμένα με την αμαρτία (όπως είναι τα τρυφηλά φαγητά και ποτά, τα όμορφα φορέματα, οι διασκεδάσεις, τα παιχνίδια, οι κακές συναναστροφές και συνομιλίες, οι περιπλανήσεις και το άλλα ηδονικά και αναπαυτικά αντικείμενα των πέντε αισθήσεών μας..) 'Ολα αυτά πρέπει να τα αποφεύγης και να τα αποστρέφεσαι με όλη σου την καρδιά, και να τα αποκόπτης τελείως από τον εαυτό σου ως αντίθετα της δόξας του Θεού και της δικής σου ευτυχίας, 

και σε εκείνα πάλι που μερικές φορές ωφελούν, για να επιτύνης τον σκοπό σου και μερικές φορές βλάπτουν και εμποδίζουν και η διόρθωσή τους γίνεται ως εξής: πρέπει να μη κλίνη η καρδιά σου σε κανένα παρά μόνο τόσο, όσο χρειάζεται, για να σε οδηγήσουν στον Θεό και στον σκοπό της σωτηρίας σου.

Παραδείγματος χάριν, δεν πρέπει να προτιμάς καλλίτερα την υγεία από την ασθένεια, ή τα πλούτη από την φτώχεια, ή την τιμή από την ατιμία, ή την ζωή από τον θάνατο, διότι όλα αυτά καθ' εαυτά είναι αδιάφορα και τόσο να προτιμάς την ασθένεια, την φτώχεια και την ατιμία και όλα όσα ταπεινώνουν την ψυχή και το σώμα, διότι σε βοηθούν περισσότερο από τα άλλα να επιτύχης την ευτυχία και την σωτηρία σου. Διότι ένας ξενιτεμένος δεν προτιμά τον ευκολότερο δρόμο, αλλά τον ασφαλέστερο, για να επιστρέψη στην πατρίδα του και ένας ναύτης δεν επιθυμεί τον γλυκύτερο άνεμο, αλλά εκείνον, που τον φέρνει πιο σίγουρα στο λιμάνι και ένας άρρωστος δεν ψάχνει για τα πιο γλυκά φάρμακα, αλλά τα πιο ωφέλιμα για την αρρώστια του, αλλά εσύ, αδελφέ, τα χρησιμοποιείς όλα αυτά με αντίθετο τρόπο και αγαπάς εκείνη μόνο την υγεία, εκείνη μόνο την ανάπαυσι, εκείνη μόνο την εξουσία και εκείνες μόνο τις ηδονές, που βλάπτουν την ψυχή σου.

Γι' αυτό από τώρα και στο εξής μη θέλης να είσαι, αγαπητέ, τόσο τυφλός, ώστε να νομίζης για ωφέλιμα εκείνα που σε απομακρύνουν ή και εμποδίζουν από το μέγιστο αγαθό και μη θέλης να αλλάζης τα ονόματα των πραγμάτων, που οδηγούν στην απώλειά σου, ονομάζοντας καλό το κακό και κακό το καλό, για να μην ακούσης το «ούαι και άλλοίμονον», που λέει ο Κύριος διά μέσου του Προφήτη Ησαΐα. «Άλλοίμονο σε όσους λένε το κακό καλό και το καλό κακό» (5,20). Ξύπνα κάποτε από αυτόν τον θανατηφόρο ύπνο και, αν ο Θεός σου χάρισε υγεία, ομορφιά, γνώσι, πλούτο, αξιώματα και άλλα όμοια φυσικά και απρόβλεπτα καλά, μη τα χρησιμοποιής κακώς για την απώλειά σου, αλλά κάνε τα όργανα για την σωτηρία σου. Αποφάσισε να τρέχης πάντοτε προς τον τελικό σκοπό σου με όλη σου την καρδιά, και αν βρής τίποτε εμπόδια, γκρέμισέ τα και μη σταματήσης ποτέ, μέχρι να επιτύχης τον σκοπό σου, όπως κάνει ένας ποταμός, ο οποίος δεν εμποδίζεται από τα εμπόδια που βρίσκει μπροστά του αλλά τρέχει γρήγορα και δεν σταματα καθόλου, μέχρι να φθάση στην θάλασσα. «Όλοι οι χείμαρροι πορεύονται στην θάλασσα» (Έκκλ. 1,7) .

Γι' αυτό τί σου χρησιμεύουν οι παράλογες επιθυμίες, που έχεις για τα κτίσματα; Αυτές είναι εμπόδια για τον σκοπό της σωτηρίας σου και ξερρίζωσε τις όλες από την καρδιά σου, μολονότι τις αγάπησες μέχρι τώρα ως κόρη οφθαλμού. διότι λέει ο Κύριος. «Εάν ο δεξιός σου oφθαλμός σε σκανδαλίζη, βγάλε τον και πέταξε τον μακρυά» (Ματθ. 5,29). Τι σου χρειάζονται εκείνα τα ξεφαντώματα; τί σου χρειάζονται οι τόσες περιπλανήσεις από εδώ και από εκεί, στις οποίες χάνεις τον καιρό, που θα έπρεπε να αφιερώσης στο θέμα της σωτηρίας σου; Αυτά είναι εμπόδια και κόψε τα όλα, κι αν ακόμη τα αγαπάς σαν το δεξί σου χέρι: «Και εαν το δεξί σου χέρι σε σκανδαλίζη, κόψε το και ρίξε το μακρυά» (Ματθ. 5,30). Τί σε ωφελούν τα τόσα μπλεξίματα που χρησιμοποιείς στις υποθέσεις των άλλων, που δεν σε αφορούν; Αυτά είναι έμπόδια και κόψε τα και πέταξέ τα, μολονότι τα αγαπάς όπως τα πόδια σου. «Εάν το χέρι σου ή το πόδι σου σε σκανδαλίζη, κόψε το και ρίξε το μακρυά» (Ματθ. 18,8). Σου φαίνονται ασήμαντα αυτά που είπαμε; Γνώριζε, όμως, αγαπητέ, ότι αυτά είναι κυρίως οι πέτρες και τα εμπόδια που εμποδίζουν τον δρόμο της σωτηρίας σου και είναι ανάγκη να τα βγάλης από την μέση, όπως σε προστάζει ο Θεός με τον Ησαΐα. «Και καθαρίστε τους δρόμους από τις πέτρες» (62,10). Και από αυτά τα φαινομενικά ασήμαντα εξαρτάται ή να χάσης ή να κερδίσης την αιώνια ευτυχία, που είναι η απόλαυσις του Θεού.

Λοιπόν, μίσησε, αδελφέ μου, τους διεστραμμένους δρόμους, που μέχρι τώρα περπάτησες, αποφάσισε στο εξής να χρησιμοποιήσης όλους τους λογισμούς σου και όλες σου τις επιθυμίες για την ελπίδα της ευτυχίας, που σε περιμένει. Και επειδή σε έπλασε ο Κύριος μόνο για τον εαυτό του, παρακάλεσε τον να σου δώση χάρι και δύναμη, για να ξεκολλήσης από όλα και να ζής μόνο γι' αυτον και όλη σου η φροντίδα να είναι μόνο και μόνο πώς να επιτύχης την σωτηρία σου, επειδή αυτός είναι ο σκοπός του κάθε ανθρώπου. «Τούτο τέλος παντός ανθρώπου» (Έκκλ. 7,2).

Από το βιβλίο "Πνευματικά Γυμνάσματα" του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου