Ο φαρισαϊσμός των τελώνων

Σήμερα εισήλθαμε στην περίοδο του Τριωδίου. Στην περίοδο των 70 ημερών, που άρχεται με την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, και θα καταλήξει με την Ανάσταση του Κυρίου. Στην αρχή αυτού του δρόμου και του αγώνα η Εκκλησία θέτει δύο πρότυπα ενώπιόν μας, του Φαρισαίου και του Τελώνου. Ο πρώτος εισήλθε στο ναό για να προσευχηθεί και δικαίωνε τον εαυτό του ευχαριστώντας το Θεό για το ότι δεν έμοιαζε με τους αμαρτωλούς. Ο Τελώνης προσευχόμενος δεν τολμούσε να σταθεί ενώπιον του Θεού αναγνωρίζοντας τις αμαρτίες του και ζητώντας την άφεση. 

Με τα δύο αυτά πρότυπα και τύπους ανθρώπων ξεκινάει η πορεία μας στο Τριώδιο. Ξέρουμε απ' το αψευδές στόμα του Κυρίου ότι ο Τελώνης δικαιώθηκε απ' το Θεό και όχι ο Φαρισαίος. Ο πρώτος γνωρίζοντας τα σφάλματά του αυτο-κατηγορούνταν και εισακούσθηκε απ' το Θεό. Ο δεύτερος δικαίωνε με υπερηφάνια τον εαυτό του για τις αγαθές του πράξεις και κατακρίθηκε απ' το Θεό. Ο πρώτος ζητούσε τη σωτηρία μέσα απ' το έλεος του Θεού, ενώ ο δεύτερος μέσα απ' την προβολή της δικής του υπερηφάνου δαιμονικής αρετής. Έτσι, το άξιο μιμήσεως πρόσωπο είναι του Τελώνου.

Το μέγιστο πρόβλημα, ωστόσο, είναι όταν τα δύο πρόσωπα περιπλέκονται στη ζωή μας. Δηλαδή, οι περισσότεροι δεν έχουμε ούτε τις αγαθές πράξεις του Φαρισαίου, έστω και επιφανειακές ή για "τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις", αλλά ούτε την αυτογνωσία και αυτοκριτική του Τελώνου. Ακούμε τυπικά τον Κύριο να μας μιλάει για τη μετάνοια του Τελώνη και τυπικά τη ζητούμε. Όμως, στις πράξεις μας γινόμαστε κάτι ενδιάμεσο: αυτοδικαιώνουμε τον εαυτό μας για κάποιες ελάχιστες αγαθοεργίες μας, αν και φέρουμε το βάρος των πολλών αμαρτιών του τελώνη. Φορώντας το φαρισαϊκό προσωπείο του ευσεβισμού ξεχνούμε όλα όσα θα έπρεπε να μας κάνουν να φωνάζουμε ικετευτικά: "Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῶ". Οπότε αφήνουμε να πάει χαμένη η ευεργεσία του Χριστού διά της μετανοίας και της αφέσεως των αμαρτιών.

Ας είναι, λοιπόν, το φετινό Τριώδιο όχι άλλο ένα Τριώδιο, αλλά ένα άλλο διαφορετικό Τριώδιο, που θα κυριαρχείται από αυτοκριτική, μετάνοια και αγώνα για να συναντήσουμε τον Αναστάντα Κύριο το Άγιον Πάσχα.Ένα Τριώδιο που μας κάνει καινούς (νέους ανθρώπους, αλλαγμένους επ' αγαθό με τον αγώνα της μετανοίας) ενώπιον του "κενοῦ μνημείου" του Αναστημένου Χριστού!

"Πυρφόρος"