Τα λόγια του Ιησού στο Κυριακάτικο ανάγνωσμα (Λουκ. 6, 31-36) προέρχονται από την «Επί τόπου πεδινού ομιλία» του Χριστού που διασώζει ο ευαγγελιστής Λουκάς και που είναι η αντίστοιχη της «Επί του όρους ομιλίας» του κατά Ματθαίου ευαγγελίου, μας δίνουν δε μέσα σε λίγες γραμμές την ουσία και το αποκορύφωμα της χριστιανικής Ηθικής. Κέντρο αυτής της Ηθικής είναι η αγάπη, που εκπηγάζει από τον ίδιο τον Θεό, τον οικτίρμονα Πατέρα, και όχι από κάποια κοινωνική συμβατικότητα. Χωρίς την αγάπη του Θεού για τον κόσμο δεν είναι δυνατό να γίνεται λόγος για αγάπη των ανθρώπων μεταξύ τους, εκτός αν με την τελευταία αυτή εννοούμε μια αμοιβαία εκδήλωση αισθημάτων η πράξεων που διευκολύνουν την ειρηνική συμβίωση των ανθρώπων. Η χριστιανική αγάπη όμως έχει άλλο χαρακτήρα που σχετίζεται με τη θυσία, την προσφορά και την ανιδιοτέλεια. Ας δούμε εγγύτερα τα χαρακτηριστικά της έτσι όπως διαγράφονται στα λόγια του Χριστού που αποτελούν το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα.
.jpg)
1. Η πρώτη φράση συνιστά αυτό που ονομάσθηκε «χρυσός κανόνας» της συμπεριφοράς των ανθρώπων μεταξύ τους. Τη βρίσκουμε και σε αρχαίους συγγραφείς όπου δηλώνει έναν τρόπο συμπεριφοράς, βασισμένο στο αίτημα του περιορισμού της αυθαιρεσίας και του σεβασμού των δικαιωμάτων του συνανθρώπου. Ενώ όμως αρνητικά διατυπώνεται ο κανόνας αυτός στον αρχαίο κόσμο η ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη —π.χ. «ο μισείς μηδενί ποίησης» (Τωβίτ 4, 15)— ο Ιησούς τον διατυπώνει κατά τρόπο θετικό: «Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως». Το «ποιείν», λοιπόν, η έμπρακτη προσφορά, είναι το πρώτο χαρακτηριστικό της χριστιανικής αγάπης.
2. Η ανιδιοτέλεια παρουσιάζεται σαν ένα δεύτερο χαρακτηριστικό της αγάπης στα επόμενα λόγια (στιχ. 32-34). Ο νόμος της αμοιβαίας εξυπηρετήσεως και ανταποδόσεως καθορίζει πολλές φορές σιωπηρώς τις σχέσεις των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία• αγαπά συνήθως κανείς επειδή τον αγαπούν, «αγαθοποιεί» αυτούς που τον «αγαθοποιούν», δανείζει ελπίζοντας στον τόκο. Η εντολή του Χριστού υπερβαίνει τα μέτρα των ανθρώπινων σχέσεων που υπαγορεύονται από κάποια λογική. Το «αγαπάτε τους εχθρούς υμών» δεν είναι τόσο αυτονόητη εντολή για τον εμπειρικό άνθρωπο ούτε τόσο εύκολα εφαρμόσιμη. Ο λογικός άνθρωπος προστατεύεται από τον εχθρό του, αμύνεται με κάθε τρόπο, ακόμη και επιτιθέμενος. Η αγάπη προς τους εχθρούς είναι η επανάσταση που προτείνει ο χριστιανισμός μέσα στις σχέσεις των ανθρώπων. Όσο κι αν αυτό φαίνεται ανεφάρμοστο, γίνεται πραγματικότητα μέσα στην περιοχή της χάριτος του Θεού. Ο γέρων Σωφρόνιος του Έσσεξ έγραφε: «Όποιος δεν αγαπά τους εχθρούς του, δεν κατάλαβε ακόμη τι είναι ο χριστιανισμός». Κι αυτό μας οδηγεί σε ένα τρίτο χαρακτηριστικό της χριστιανικής αγάπης που εξάγεται από τις τελευταίες φράσεις της περικοπής.
3. «Και έσεσθε υιοί του Υψίστου, ότι αυτός χρηστός εστιν επί τους αχάριστους και πονηρούς. Γίνεσθε ουν οικτίρμονες, καθώς και ο Πατήρ υμών οικτίρμων εστίν». Ο αγαπών άνθρωπος δείχνει ότι είναι υιός του οικτίρμονος Θεού, η μάλλον πρέπει αυτό να εκφραστεί με την αντίστροφη σειρά: Όποιος είναι υιός του ουράνιου Πατέρα δεν μπορεί παρά να αγαπά όλους και να δείχνει αυτήν την έμπρακτη αγάπη ακόμη και προς τους εχθρούς. Η αγάπη είναι δυνατή μόνο στην υιϊκή σχέση του ανθρωπου προς τον Θεό. Χωρίς την πίστη στον Θεό Πατέρα και την εμπειρία της θείας αγάπης που φθάνει μέχρι του σταυρού κάθε εντολή περί αγάπης των ανθρώπων μεταξύ τους αποτελεί απλώς μια προσπάθεια καλής θελήσεως, στερείται όμως του σταθερού θεμελίου που επιτρέπει την πραγματοποίησή της. Ο οικτίρμων Πατέρας αποτελεί την πηγή της αγάπης προς όλους και το στόχο εξομοιώσεως του χριστιανού. Η ζωή της αγάπης, θέλει να τονίσει η περικοπή μας που είναι ένα απάνθισμα από τα ωραιότερα και βαθύτερα λόγια του Ιησού, δεν είναι μια ενδοανθρώπινη και κοινωνική υπόθεση των χριστιανών αλλ' απορρέει από τη στενή υιϊκή σχέση του χριστιανού προς τον Θεό Πατέρα. Όποιος βιώνει έντονα την αγάπη του Θεού Πατέρα προσφέρει την αγάπη του προς όλους με τρόπο θετικό, ανιδιοτελή και ολοκληρωτικό.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου