Tί προσκυνούμε στην Ορθοδοξία

π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού

Την Κυριακή της Ορθοδοξίας τιμούμε την προσκύνηση των ιερών εικόνων. Τι άραγε προσκυνούμε οι χριστιανοί επί τόσους αιώνες, έχοντας στους ναούς, στα σπίτια, στους δημόσιους χώρους, στις καρδιές μας τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων μας;

                Προσκυνούμε πρωτίστως τον Θεό που μας αγαπά. Η τιμή της εικόνος επί το πρωτότυπον διαβαίνει. Αυτό σημαίνει ότι αναφερόμαστε ως άνθρωποι και αναφέρουμε τη ζωή μας ολόκληρη στον εικονίσαντα, δηλαδή σ’ Αυτόν που μας έδωσε την εικόνα Του εντός μας, εν αγάπη, ελευθερία και δημιουργικότητα, και την ίδια στιγμή εικονιζόμενο, είτε τον κατά φύσιν Θεό είτε τους κατά χάριν αγιασθέντας από Εκείνον και προγευομένους τηου φωτισμού της θεότητός Του αγίους.  Και κάθε εικόνα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία υπόμνηση της αγάπης Του. Ότι είναι κοντά μας. Ότι μας δημιούργησε και μας αγαπά, αγιάζοντάς μας στους αιώνες. Αρκεί κι εμείς να το θέλουμε και να αναφέρουμε τη ζωή μας σ’ Εκείνον.

                Προσκυνούμε και τιμούμε την Ορθόδοξη Εκκλησία μας και την παράδοσή μας, η οποία παραμένει ακαινοτόμητος και απαράλλακτος εις τους αιώνες. Και είναι η εικόνα σύμβολο αυτής της παράδοσης. Ότι δεν ζούμε χωρίς πυξίδα. Ότι έχουμε μνήμη, παρελθόν, χρόνο στον οποίο κινηθήκαμε ως άνθρωποι, αλλά και λαμβάνουμε τρόπο και προσαναοτλισμό, ώστε να έχουμε ως εφαλτήριο για την πορεία μας.

 Δεν προκύψαμε ξαφνικά, ούτε αυτοθαυμαζόμαστε για την ικανότητα και πρόοδό μας, αλλά θυμόμαστε. Και όταν υπάρχει η μνήμη αυτή, γνωρίζουμε τα ουσιώδη του βίου μας και παλεύουμε γι’ αυτά. Αυτή η μνήμη, η τιμή και η αφετηρία για αγώνα πηγάζει μέσα από το λάλον ύδωρ της παράδοσής μας, όπως αυτό το διασώζει η Εκκλησία μας. Διδαχές, αλλά και θεσμοί. Μορφές που διαφύλαξαν με το μαρτύριο του αίματος και της συνειδήσεως ζωντανή την πίστη και μας την παρέδωσαν ως παρακαταθήκη ζωής. Τρόποι ευσέβειας που μας κάνουν να γιορτάζουμε την καθημερινότητά μας, αλλά και μας δείχνουν το δρόμο της κατά Θεόν ελπίδας.

                Προσκυνούμε και τιμούμε την οδό της Αναστάσεως. Στα πρόσωπα των εικονιζομένων αγίων βλέπουμε την δική μας προσδοκία. Ότι όπως εκείνους ο θάνατος δεν τους διαγράφει από τη μνήμη, τη ζωή και την κοινωνία μαζί μας, έτσι κι εμείς αποδεχόμαστε δια της πίστεως αυτή την οδό και αντιστεκόμαστε στον θάνατο και τις διάφορες μορφές του. Την αμαρτία, την ανελευθερία της κοσμικής πραγματικότητας, την εξουσία, την προδοσία της αγάπης, την απολυτότητα του εγωκεντρισμού. Αλλά και την απόγνωση όταν βλέπουμε ιδίοις όμμασι στους άλλους, αλλά και στον εαυτό μας το βιολογικό τέλος. Ουκέτι θάνατος κυριεύει. Και είναι οι εικόνες των Αγίων η Ιστορία που γίνεται εσχατολογική προσδοκία. 

Η βεβαιότητα ότι ουκ απέθανον αλλά ζώσι δίκαιοι εις τον αιώνα, καν εν οφθαλμοίς ανθρώπων έδοξαν τεθνάναι. Κι εμείς κοντά τους.

                Η Ορθοδοξία θα παραμένει η ελπίδα του κόσμου και των ανθρώπων που την αποδέχονται κάθε φορά που   δια της προσκυνήσεως των ιερών εικόνων θα δηλώνουμε ότι λατρεύουμε τον ζώντα Θεό και τιμούμε τους Αγίους τους οποίους Εκείνος θαυμάστωσε και θαυμαστώνει. Και είναι πράξη αντίστασης αυτή η κίνηση σε έναν κόσμο που προσκυνά είδωλα ισχυρών, είδωλα οικονομικών και κοινωνικών προτύπων, είδωλα καλλιτεχνών και διάσημων, είδωλα  επιστημόνων, είδωλα κάθε μορφής οθόνης. Γιατί ο κόσμος απορρίπτει την ίδια στιγμή τον Κτίσαντα και λατρεύει ελπίζοντας στις εικόνες των Κτισμάτων.

                Ας σπουδάσουμε την Ορθοδοξία μας. Ας την αγκαλιάσουμε και ας αφεθούμε στην δωρεά της. Και θα αντέξουμε όντας βέβαιοι για την αγάπη του Τριαδικού Θεού, την δύναμη της παράδοσής μας και τον δρόμο της Ανάστασης, που βιώνουμε εντός της!

πηγή