Μοναχισμός, μοναστήρια, μοναχοί

Γράφει ὁ μοναχός Μωυσής, ἁγιορείτης

 

 

Ὅταν ὁ κόσμος ἀλλοιώνεται, ἐπηρεάζει καί τό μοναχισμό. Ὁ μοναχισμός ὅμως πρέπει νά μένει ἀναλλοίωτος. Ἡ ὑποβάθμιση τοῦ ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ σέ περιόδους ἐκκοσμικεύσεως εἶναι ἀνεπίτρεπτη. Τό ἐκκλησιαστικό ἦθος πρέπει νά μένει ἀνεπηρέαστο πάντοτε. Ἡ διατήρηση τοῦ μηνύματος καί τῆς προσφορᾶς τοῦ μοναχικοῦ ἰδεώδους δέν πρέπει νά ἀλλάζει, ἀλλά νά χαρίζει τό πνεῦμα τῆς ἀσκήσεως, τῆς ἐγκράτειας καί τῆς ταπεινοφροσύνης, τόσο ἀπαραίτητων στή ζωή.. Ὁ μοναχισμός, ὅποτε ἦταν σέ ἀκμή, δώριζε αἴγλη στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ κόσμος θεωρεῖ τό μοναχισμό περιττό, κάτι περασμένο, ἀχρείαστο καί μερικές φορές καί βλαβερό.

 

Ἀκόμη καί λεγόμενοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας βλέπουν μέ ἐπιφύλαξη τήν ἀναχώρηση νέων στά μοναστήρια, λέγοντας ὅτι ἡ κοινωνία τούς χρειάζεται περισσότερο γιά τίς ἀνάγκες της. Ἡ ἀφιέρωση νέων καταρτισμένων, μορφωμένων καί ταλαντούχων καί ὁ ἐγκλεισμός τους σέ μοναστήρια εἶναι λαθεμένη. Ὁ μοναχισμός ὅμως εἶναι καθαρά ἐκκλησιαστικός θεσμός καί ἀνέδειξε πλῆθος ἁγίων. Τό ἀσκητικό, ἡσυχαστικό καί προσευχητικό φρόνημα πολλῶν ἱερῶν ἀνδρῶν στήν ἔρημο καί τά μοναστήρια φανέρωσε τό ὑψηλό καί σπουδαῖο της ζωῆς αὐτῆς, πού ὀνομάστηκε...ἰσάγγελη.

 

Φωτισμένοι οἱ μοναχοί ἀπό τόν Φωτοδότη Χριστό φώτιζαν τόν κόσμο, κατά τόν ὅσιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος. Ἅγιους μοναχούς ἀπό κελιά μονῶν καί σπήλαια ἐρήμων παρέλαβε ἡ Ἐκκλησία γιά τίς πρῶτες θέσεις της. Ἡ ἡσυχαστική θεολογία, ἡ ὑπεράσπιση τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος γεννήθηκε καί γαλουχήθηκε σέ μοναστικούς χώρους. Μοναχούς ἄσημους, ταπεινούς καί κρυμμένους πῆρε ἡ Ἐκκλησία καί τούς τοποθέτησε σέ πατριαρχικούς θρόνους καί ἐπίλεκτες θέσεις. Ὁ μοναχισμός γέννησε σπουδαῖες μορφές ἱεραποστόλων, ὑμνογράφων, συγγραφέων καί κηρύκων. Μίλησε γιά τό βάθος, τό ὕψος καί τό εὖρος τοῦ εὐαγγελίου. Οἱ μοναχοί μίλησαν μέ τό σιωπηλό παράδειγμα τῆς ζωῆς τους. Ἀπέναντι στό ὑλιστικό καί κοσμικό φρόνημα κατέθεσαν τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, πού μιλᾶ γιά κάθαρση, φωτισμό καί θέωση. Ἔθεσαν ἀντί τῆς κακίας τήν ἀρετή, στή θέση τοῦ κορεσμοῦ τήν ἐγκράτεια, στόν πλουτισμό τήν ἀκτημοσύνη. Ὁ μοναχός ἀγωνίζεται ἰσόβια γιά τήν κατάκτηση τῆς ταπεινώσεως καί τήν ὁλοκλήρωση τῆς μετάνοιας. Ἀγωνίζεται γιά τή φυγάδευση τοῦ ἐγωισμοῦ, τοῦ πάθους καί τῆς κακίας.

 

Κατά τόν ὅσιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη τά μοναστήρια καθίστανται λιμάνια σωτηρίας, ἐργαστήρια ἀρετῆς καί κατοικητήρια ἁγιότητος. Τά μοναστήρια στελεχώνονται ἀπό μοναχούς ὑπάκουους, ὑπομονετικούς, ἠσύχιους, πράους, φιλόθεους καί φιλάδελφους. Ἀγωνίζεται νά φτάσει στό «πρωτοκτιστό κάλλος» στήν προπτωτική κατάσταση, τή θέωση καί τόν ἁγιασμό. Ἡ μοναχική ζωή «πάσχει τά θεία», πορεύεται στήν ἀπάθεια, ἐντρυφά στή «θεία μέθη» καί στό «θεῖο ἔρωτα». Βιώνει τή θεία σοφία, ἐντρυφά σέ πνευματικές ἔννοιες, προσεύχεται, λυπᾶται γιά τίς ἁμαρτίες του καί χαίρεται γιά τά θεϊκά δῶρα τῆς χαρᾶς, τῆς ἐλπίδας καί τῆς ἀφοβίας. Μέ τόν καιρό ταυτίζεται τό θέλημα τοῦ μοναχοῦ μέ τοῦ Θεοῦ. Ὁ μοναχός ἀγωνίζεται συνεχῶς κατά τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῆς φιλαρέσκειας, κατά τῆς φιληδονίας καί τῆς φιλοδοξίας.

 

Στό ἄβατο Ἅγιον Ὅρος τό πιό τιμημένο πρόσωπο εἶναι τῆς Παναγίας. Οἱ Ἁγιορεῖτες πατέρες ὑπεραγαποῦν τήν καθαρότατη, σεμνότατη καί ταπεινότατη Ὑπεραγία Θεοτόκο. Ἡ Παναγία κάποιες παραφωνίες καί παρανυχίδες ἀνέχεται ἐλπιδοφόρα. Οἱ Γέροντες παρακινοῦν καί προτρέπουν ὅλους σέ ἔνθεη ζωή. Σήμερα παρατηρεῖται μία ἀκμή στό μοναχισμό καί μία παρακμή στόν πολιτισμό. Ὁρισμένοι ἀγνοοῦν, πολεμοῦν καί ἀδιαφοροῦν γιά τό Θεό. Ἄλλοι συνεχίζουν νά λατρεύουν τό Θεό καί ἀπό μεγάλη ἀγάπη νά ὁδεύουν στά μοναστήρια.

 

Τά μοναστήρια εἶναι φωλιές, πηγές καί κηρύθρες. Εἶναι κτισμένα σέ ὡραῖες θέσεις, χῶροι εὐλαβῶν προσκυνημάτων, τόποι πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ, διδασκαλεῖα πνευματοκίνητα, οἰκήματα θεοσέβειας. Μοναστήρια γυναικεῖα καί ἀνδρικά, παλαιά καί νέα, μέ πολλούς ἤ λίγους μοναχούς, καθίστανται φάροι, πού φωτίζουν καί κατοικίες ἀγωνιζομένων, πού ἐμπνέουν, εὐλογοῦν καί ἐνισχύουν.

 

πηγή: Μακεδονία, 27/5/2012